Endodonti

• Kendiliğinden başlayan ağrılar, özellikle gece ağrısı,
• Sıcak uygulandığında ağrının artması, soğuk uygulandığında azalması,
• Çiğneme sırasında ağrı olması,
• Dişte yükselme hissi,
• Dişin renk değiştirmesi,
• Yüzde ve diş etinde şişlik,
• Yüzde ve diş etinde fistül oluşması,
• Çene altı lenf bezlerine şişlik ve ağrı.

Kanal tedavisi, dişin hastalık durumuna göre bir veya daha fazla seans sürebilir. Öncelikle dişin pulpası canlıysa anestezi yapılır. Canlı değil ise hasta hiçbir ağrı ya da hassasiyet hissetmeyeceği için anestezi yapılmaksızın kanal tedavisi yapılabilir. Sonra çürük temizlenip, kanallara ulaşılır. Kanal aletleri ile kök ucuna kadar gidildikten sonra hastalıklı diş pulpası çıkarılır.

Kanal tedavisinde en kritik nokta tedavinin kök ucuna kadar yapılmasıdır. Kök ucunu doğru saptamak ve dişin boyunu tam olarak ölçmek için, periapikal röntgenden ve apeks locater (kök ucunu bulucu) denen aletlerden yararlanılır.

Dişi boyu saptandıktan sonra kök kanalları şekillendirilir, dezenfektan solüsyonlarla yıkanır. Günümüzde kanal içi sterilizasyonda lazer de kullanılmaktadır.

Eğer tedavi bir seansta bitmeyecekse seans aralarında Ca(HO)2 gibi kanal içi medikamentler kullanılır. Son aşamada ise kanal dolgu maddeleri ile sızdırmaz bir şekilde doldurulur. Bitiş röntgen filmi çekilerek tedavi tamamlanır. 
       
Apikal daralma, kök kanal sisteminin en dar noktasıdır. Kanal tedavisi yapılırken dişin pulpası bu apikal daralma noktasından koparılır. Dolayısıyla pulpa koparıldığında en az yara yüzeyi burada olacağı için iyileşme potansiyeli en yüksektir.

1- 2 mm apikal daralmanın ötesinde elde edilen yanlış çalışma boyu, kanalların hatalı genişletilmesine, dolayısıyla taşkın dolguya, post operatif ağrıya ve hatta iyileşme gecikmesine ya da iyileşmenin engellenmesine ve kök ucu iltihabının oluşmasına sebep olacaktır.

Kısa yapılmış kanal tedavileri ise nekrotik dokuların temizlenmeden kökün uç kısmında kalmasına dolayısıyla benzer olayların gelişmesine neden olacaktır.

Dişte yeni bir çürük olmadıkça, travmadan dolayı kırılma ve çatlak olmadıkça, ağızdaki kullanım süresi diğer sağlıklı dişler gibidir.

Kanal tedavisi tamamlandıktan sonra genellikle hiçbir hassasiyet olmaz. Fakat tek seans da yapılan kanal tedavilerinden sonra 2-3 gün hassasiyet olabilir, özellikle dişin üzerine baskı geldiğinde. Sonrasında hassasiyet bir hafta içinde azalarak geçer. Kanal tedavisi yapılan dişte soğuk- sıcak hassasiyeti olmaz.

Başarısız kanal tedavisi ağrı, hassasiyet, şişlik gibi klinik belirtilerin ya da periapikal lezyonda büyüme gibi radyolojik görüntülerin saptanmasıyla ortaya çıkan bir durumdur. İlk önce başarısızlığa sebep olan faktörü bulmak gerekir. Fakat her zaman başarısızlığın sebebi eksik veya hatalı yapılmış kök kanal tedavisi değildir. Kök kanal sistemi çok kompleks bir anatomiye sahiptir. Kanalların yerleri ve sayıları çoğunlukla belirli olsa da, dar kanallar, yan kanallar, anastomozlar, köklerde oluşan iç ve dış rezorpsiyonlar, köklerdeki çatlaklar gibi nedenlerden dolayı kanal tedavisi başarısız olabilir.

Başarısızlığa sebep olan faktörü elimine edecek şekilde kanal tedavisi yenilenir. Eğer sorun sadece kanal tedavisi ile çözülemiyorsa kanal dolgusuna ek olarak apikal rezeksiyon ve retrograt dolgu ile tedavi tamamlanır.

Endodontik tedavinin son aşaması kronal restorasyondur. Bu yüzden tedaviye başlamadan önce hekim endodontik tedavi sonrası nasıl bir kronal restorasyon yapacağına karar vermelidir. Pek çok endodontik tedavi kronal restorasyon aşamasında yapılan hatalardan dolayı uzun dönemde başarısız olmaktadır.
Dişte çok fazla madde kaybı ve renk değişikliği yoksa dolgu ile tedavi bitirilebilir. Çok fazla madde kaybı varsa kronlamak gereklidir.

Kanal tedavisi implant tedavisinin alternatifi değildir. Bir diş kanal tedavisi ve edodontik cerrahi ile tedavi edilemiyorsa ancak o zaman implant tedavisi düşünülür.