Ağız, Diş ve Çene Radyolojisi

İlk muayenede hastanın öncelikle sistemik hastalıklarının olup olmadığı, tıbbi öyküsünün ne olduğu ve geçirdiği rahatsızlıklar öğrenilir. Sistemik rahatsızlığı olan hastalarımızın tedavileri esnasında herhangi bir sağlık problemi ile karşılaşmamaları açısından ilk muayene ciddiye alınması gereken önemli bir konudur. Tedaviler sırasında yapılacak uygulamalar ve kullanılacak ilaçların seçimi, hastalarımızın sağlığına uygun olarak ilk muayenede alınan bilgiler doğrultusunda düzenlenir. Tedavi planı, uygulanabilecek tedavi alternatifleri ve bunların avantaj ve dezavantajları detaylı olarak hastalarımıza anlatılır. Doğru teşhislere yönelten iyi bir muayene ve tedavi planı yapılarak başlanan tedaviler başarı ile sonuçlanır ve uzun ömürlü olur; böylece sağlık, zaman ve ekonomik kayıplardan kaçınılmış olur.

Ağız içi hastalıkların, özellikle diş ve çene kemiği gibi sert doku ile ilgili olanların teşhisinde en büyük yardımcımız dental radyografiler yani diş filmleridir. Bu bağlamda en sık kullanılan panoramik (çene kemiklerinin tamamını gösterebilen büyük filmler) ve periapikal (2–3 dişi gösteren küçük filmler) röntgenlerdir. Bilgisayar destekli bir teknik olan dijital radyografi cihazları da çok düşük radyasyon dozu kullanarak film görüntüsü üzerinde renk ve ışık oynamaları yapmaya imkân sağlayarak ayrıntılı değerlendirme yapmamıza olanak tanımaktadır. Bunların yanında cerrahi uygulamalarda ve eklem hastalıklarının teşhisinde tomografi ve MR da gerekli görülebilir.

Günümüz diş hekimliğinde hastalık ortaya çıkmadan önlemek ya da erken teşhis koymak ve sorunlar ilerlemeden tedavi edebilmek için rutin olarak panoramik röntgen almak neredeyse zorunlu hale gelmiştir. Ayrıca şüphelenilen kist ve tümör vakalarında, gömülü diş ya da implant gibi cerrahi bir işlem öncesinde kemiğin durumunu görmek için panoramik röntgen almak gerekir.

Diş hekimliğinde kullanılan cihazlarla ve bu amaçlı tekniklerin kullanımı ile ilgili olarak hastaların çok fazla radyasyona maruz kalması söz konusu değildir. Her ne kadar alınan radyasyon dozu oldukça düşük de olsa radyografi çekimi sırasında hastalara kurşun önlük ve tiroid koruyucu giydirilmektedir. Bu sayede hastanın diğer organlarına gereksiz radyasyonun ulaşması engellenmektedir.

Muayene sırasında sorulan sorular doğru bir şekilde yanıtlanmalı, tedavi ve hasta sağlığını zora sokmamak için eksik bilgi verilmemelidir. Radyografi çekimi öncesi baş ve boyun bölgesindeki tüm metal takılar (gözlük, işitme cihazı, toka, küpe, kolye, hızma, piercing gibi) çıkarılır. Varsa ağızda takıp çıkartılabilen (hareketli) tüm protezler çıkartılır.

Hamileler veya hamilelik şüphesi olanlardan, acil tıbbi endikasyon ve doktor talebi dışında radyografi alınmaz. Acil durumlarda ise gerekli önlemler (kurşun önlük vb.) alındıktan sonra minimum sayıda olmak üzere röntgen çekilebilir.

Ağız içinde oluşan yaralar; ağız hijyeninin kötü olması, diş, dolgu ve protezlerin tahrişleri, demir eksikliği, b12 vitamini eksikliği, güneşe fazla maruz kalma ve bazı ağız hastalıkları nedeniyle olabilir.

Günümüzde rutin ağız ve diş sağlığımız için diş hekimine gidildiğinde sadece diş ve diş etlerinin değil, aynı zamanda ağız içinin (damak, dil, yanak, ve dudak bölgeleri olarak) bir bütün olarak ele alınması, incelenmesi, kuşkuya neden olabilecek bir bulgu görüldüğünde gerekli müdahale ve yönlendirmelerin yapılması öncelik kazanmıştır.

Düzenli diş kontrolleri, prekanseröz lezyonların erkenden tespit edilerek gerekli tedavi planının sağlanması ve hastalar açısından sıkıntılı bir sürecin yaşanmaması açısından hayati önem taşımaktadır. Bu nedenle, ağız kanserlerinde erken tanının önemi büyüktür.

Dental volumetrik tomografi, x-ışını kullanılarak incelenmek istenen bölgenin üç boyutlu değerlendirilmesini sağlayan bir görüntüleme yöntemidir. Bu teknik ile iki boyutlu grafilerde izlenemeyen detaylar görülebilmektedir. Tıpta kullanılan tomografi cihazlarına göre %90`a varan oranda daha az radyasyon ile görüntüleme gerçekleşmektedir. Görüntü kalitesi çok yüksektir. Yüksek teşhis detayı ve ölçüm doğruluğu veren bu yöntem, cerrahi tedavilerden endodontik tedaviye kadar her türlü tedavide yol gösterici olmaktadır. Kliniğimizde mevcut dental volumetrik tomografi cihazı ile implant planlaması, gömülü dişlerin incelenmesi, çene kemiklerindeki patolojilerin değerlendirilmesi, diş ve çene travmalarının tespiti, dejeneratif çene eklemi hastalıklarının tanısı ve sinüslerin üç boyutlu detaylı incelemesi yapılabilmektedir.